Ponieważ wielu z pacjentów ma, miało lub będzie miało chorobę nowotworową, ważne jest zrozumienie, na jakie wsparcie można liczyć ze strony Tradycyjnej Medycyny Chińskiej w walce z nowotworem. Nawet jeżeli pacjent aktualnie nie ma nowotworu, gdyż udało się go skutecznie wyleczyć, można wykorzystać TMCh w celu zapobiegania nawrotowi.

W starożytnej medycynie chińskiej nie istniało pojęcie „nowotworu”, chociaż lekarze TMCh wykazywali się znacznym zrozumieniem teorii guzów oraz stawianiem prognozy przebiegu choroby. Pomimo braku koncepcji złośliwości TMCh ma sporo do zaoferowania w czterech obszarach:

  1.  Leczenia nowotworu bez leczenia zgodnie z zasadami medycyny zachodniej (jedynie w sytuacji, gdy pacjent zdecydowanie odmawia poddania się leczeniu medycyny zachodniej)
   2.  Leczenia nowotworu w połączeniu z medycyną zachodnią
   3.  Leczenia objawów niepożądanych chemioterapii i radioterapii
   4. Zapobiegania nawrotom po ukończeniu leczenia zgodnie z zasadami medycyny zachodniej

Podstawowe wzorce pojawiające się w chorobach nowotworowych to Zastój Krwi, Śluz i Toksyczne Gorąco:

Zastój Krwi: guzy jamy brzusznej, rak okrężnicy, rak piersi, rak jajnika

Śluz: guzy mózgu, rak piersi, chłoniak

Toksyczne Gorąco: nowotwory, które rozprzestrzeniają się gwałtownie

Wilgoć: rak skóry (jedyny nowotwór charakteryzujący się Wilgocią)

Trzeba pamiętać, że wiele nowotworów przejawia zarówno Zastój Krwi i Śluz, np. nowotwory piersi, okrężnicy, płuc, prostaty. Dlatego też pacjent mający ich kombinację bez nowotworu powinien być aktywnie leczony. Język jest ważnym elementem diagnostycznym Zastoju Krwi i Śluzu. W przypadku Zastoju Krwi język jest sztywny i purpurowy, a w przypadku Śluzu obrzmiały, z kleistym nalotem.

Leczenie choroby nowotworowej trzeba zacząć od różnicowania pomiędzy nowotworem a innymi chorobami. Należy zwrócić uwagę na leżący u podłoża Niedobór Qi ( w domyśle zawierający w sobie Niedobór Qi, Yang, Krwi lub Yin). Możemy zakładać, że taki niedobór istnieje, gdyż nowotwór rozwija się przewlekle w wyniku akumulacji Qi, Krwi czy też Śluzu, do którego by nie doszło bez Niedoboru Qi. Kolejnym ważnym faktem jest, że choroba sama w sobie konsumuje Qi. Niedobór Qi (Qi Xu) nie oznacza, że wzmacniamy Zheng Qi we wszystkich przypadkach nowotworu. Następnie trzeba zróżnicować wzorzec choroby. Zioła dobiera się nie tylko na podstawie wzorca, ale także na podstawie współczesnych badań wykazujących działanie przeciwnowotworowe poszczególnych ziół. Ważne jest także odpowiednie dobranie ziół do stadium choroby. W innych chorobach leczenie rozpoczyna się zwykle od usunięcia czynników patogennych, a w kolejnym etapie wzmacnia. W przeciwieństwie do tego w chorobie nowotworowej zwykle najpierw przede wszystkim wzmacniamy, a potem usuwamy czynnik patogenny. Kluczowe jest tu określenie „przede wszystkim”, gdyż najczęściej równocześnie stosuje się obie strategie tylko w różnych proporcjach. Oczywistym jest, że należy łączyć diagnozę według TMCh i medycyny zachodniej. Zachodnie metody diagnostyczne oferują możliwości do jakich starożytni chińscy medycy nie mieli dostępu. Ważne jest, aby wiedzieć, w jaki sposób leczyć pacjentów, którzy zostali poddani leczeniu operacyjnemu, chemioterapii lub radioterapii. Przede wszystkim należy zdecydować, czy przede wszystkim wzmacniać Zheng Qi w celu zapobieżenia nawrotu czy też nadal przede wszystkim usuwać czynnik patogenny pomimo leczenia zachodniego, które pacjent otrzymał. Na przykład, jeżeli kobieta miała raka piersi i została poddana mastektomii, czy oznacza to, że Śluz, leżący u podłoża choroby, został zlikwidowany? W niektórych sytuacjach tak, w innych nie. Cel leczenia powinien być ustalony zgodnie z prezentowanym obrazem pulsu i języka. Jeżeli obraz języka i pulsu wskazuje na stan Pełny, wtedy przede wszystkim usuwamy czynnik patogenny, jednak zawsze w towarzystwie ziół wzmacniających Zheng Qi i wspierających układ immunologiczny. W takiej sytuacji, z perspektywy TMCh, nadal traktujemy pacjentkę, jakby nadal miała nowotwór. W trakcie chemio- lub radioterapii, nie leczy się wzorca, lecz jedynie wzmacnia Zheng Qi, aby wesprzeć organizm podczas leczenia.

Na podstawie pulsu i wyglądu języka można oprzeć prognozę. O niekorzystnej diagnozie świadczy purpurowy lub czerwony język, z czerwonymi kropkami, obrzmiały, któremu towarzyszy Pełny puls. Prognoza jest szczególnie niekorzystna jeżeli dodatkowo puls jest szybki. O dobrej prognozie możemy wnioskować, gdy język jest normalny lub blady, nie opuchnięty, a puls ogólnie słaby. Należy pamiętać, że w celu kompleksowego leczenia choroby nowotworowej należy wykorzystać inne terapie, a zwłaszcza dietę, Qi Gong, antyoksydanty, lecznicze grzyby.